Roerdalen – Voor velen is dit een verrassing: de Amerikaanse president Joe Biden is thans nog minder populair bij de kiezer dan zijn omstreden voorganger, Donald Trump, op hetzelfde punt in diens regeringstermijn. Met de tussentijdse verkiezingen van later dit jaar en de presidentsverkiezingen van 2024 (met mogelijk een nieuwe strijd tegen Trump) in het vooruitzicht, plaatst dat Biden en zijn Democratische Partij in een netelige positie. De vraag is: KRIJGEN ZIJ DE WINNENDEBLOEMEN?
Adv |
In de meeste peilingen zegt slechts zo’n 40 procent van de ondervraagden dat Biden zijn werk goed doet en is 56 procent van mening dat hij slecht presteert als president.
Daarmee duikt de Democraat onder de populariteitscijfers van Trump na een krappe anderhalf jaar in het Oval Office en benadert hij het absolute dieptepunt voor de Republikein, die aan het slot van zijn vierjarige regeringstermijn kon rekenen op de actieve afkeuring van bijna 58 procent van de respondenten.
It’s the economy, stupid
Waarom is Biden zo impopulair? Je kunt stellen dat hij gladweg pech heeft op het economische vlak. De VS lijdt onder dezelfde problemen met stijgende inflatie als grote delen van de rest van de wereld, veroorzaakt door de nasleep van de coronapandemie en de effecten van de Oekraïne-oorlog. Renteverhogingen om die in te dammen, leveringsproblemen door de pandemie en tegenvallende prestaties op de beurzen zouden volgend jaar best eens kunnen leiden tot een recessie (economische krimp) in de VS, zeggen economen.
Zo’n eventuele recessie zou waarschijnlijk minder langdurig en ingrijpend zijn als die rond de economische crisis van 2008 en de coronarecessie van 2020, maar leuk is anders voor een zittende president die door de kiezer vooral wordt afgerekend op de stand van de economie.
Die kiezer wijst in peilingen nu al naar de door inflatie gestegen kosten voor levensonderhoud als het belangrijkste probleem van het moment, terwijl de directe invloed die een president daarop heeft vrijwel nihil is. De Amerikaanse centrale bank, de Fed, die over de rentes gaat, staat niet onder zijn gezag. “Het publiek verwacht dat de president het probleem oplost”, zei econoom Jason Furman, een oud-adviseur van Barack Obama, daarover tegen CNN.
In een autoland-bij-uitstek als de VS zijn vooral stijgende brandstofprijzen direct voelbaar in de portemonnee van de burger. Dat weten de Republikeinen ook. ‘De schrikbarende prijs die u nu betaalt aan de pomp is te danken aan president Biden en zijn Democraten’, is de boodschap die ze zo breed mogelijk uitdragen.
De economische successen van de regering-Biden, zoals het goede coronaherstel van de economie en lage werkloosheid, zijn ondergesneeuwd door de grote uitdagingen waarmee het land nog steeds te stellen heeft, concluderen gefrustreerde Witte Huis-medewerkers. Econoom Furman: “Ze hebben gezorgd dat de situatie niet slechter is, maar dat maakt ‘m nog niet goed.”
But not just the economy
De economische problemen zijn Biden dus niet echt aan te rekenen. Maar op andere vlakken presteerde zijn regering wel degelijk onder de maat. Hij had ongekend ambitieuze plannen, bijvoorbeeld ten aanzien van het klimaat. Dankzij de zeer dunne meerderheid van de Democraten in de Senaat bleken die te hoog gegrepen.
Critici vinden ook dat de regering-Biden het hoofd opvallend vaak laat hangen naar de activistische linkervleugel van de Democratische Partij. Tot chagrijn van meer gematigde Democraten. Tegelijkertijd gaat zijn beleid die linkervleugel vaak niet ver genoeg. Politici zoals afgevaardigde Alexandria Ocasio-Cortez en senator Elizabeth Warren wassen Biden momenteel de oren, omdat hij nog geen besluit heeft genomen over het kwijtschelden van studieleningen.
Het is daarnaast te merken dat de president bijna tachtig is. Biden is niet de demente grijsaard waar rechtse commentatoren hem voor houden, maar heeft ook niet meer de scherpte en energie die hij bezat toen hij jonger was. Hij gaat bijvoorbeeld opvallend weinig op pad om de successen van zijn beleid aan te stippen.
Mensen die achter gesloten deuren met hem spreken zeggen dat de president nog altijd goed geïnformeerd en alert overkomt. Zijn publieke optredens laten meer te wensen over. Biden was al nooit de meest begenadigde spreker en versprak zich vaak, maar tegenwoordig zorgen zijn medewerkers zelfs dat hij nog zelden vragen uit de losse pols hoeft te beantwoorden. Boude uitspraken van de president (“Putin kan niet aan de macht blijven”) worden regelmatig haastig teruggefietst door het Witte Huis.
Biden houdt toespraak in Polen: ‘Poetin kan niet aan de macht blijven’
Midterms staan voor de deur
De meeste kenners denken dat de Democraten bij de tussentijdse verkiezingen op 8 november hun meerderheid in het Huis van Afgevaardigden zullen verliezen. Ook het behouden van hun meerderheid in de Senaat wordt een gevecht van jewelste.
Het verlies van één meerderheid zou het al veel moeilijker maken voor de regering-Biden om nog met nieuw beleid te komen. Gaan ze beide verloren, dan krijgt de president de resterende twee jaar op politiek vlak nog weinig gedaan.
Een klinkende Democratische nederlaag bij de midterms zou het Biden niet alleen op wetgevend vlak moeilijk maken. Het is niet uitgesloten dat de Republikeinen een afzettingsprocedure tegen hem zullen starten, die weinig kans van slagen heeft, maar wel veel energie zal eisen. Daarnaast zullen ze vrijwel zeker onderzoeken starten naar Bidens zoon Hunter, omstreden vanwege zijn playboy-leefstijl en lobbygedrag.
De Democraten hebben vooralsnog hun hoop gevestigd op één mogelijke ontwikkeling: dat het recente besluit van het Hooggerechtshof om het landelijk recht op abortus te schrappen, waar zo’n driekwart van de kiezers het mee oneens is, politiek zwaarder zal gaan wegen dan de hoge inflatie.