Roerdalen- De prijs van scharreleieren in de supermarkt is half oktober maar liefst 20 procent gestegen vergeleken met een jaar eerder. Dat blijkt uit cijfers van marktonderzoeker GfK. Vrije-uitloopeieren werden 12 procent duurder.
Daarvoor zijn meerdere oorzaken aan te wijzen. De eerste oorzaak speelt al sinds begin dit jaar: door hogere kosten van graan voor leghennen, wordt ook het eitje duurder. En de kosten van energie nemen ook toe. Dat komt vooral door de oorlog in Oekraïne.
Bart-Jan Oplaat van de Nederlandse Vakbond Pluimveehouders zegt dat de kippenboer hiermee blijft worstelen. “Hoelang houdt dit aan? Je weet niet wat die gekke man uit Rusland gaat doen.”
Ruimingen en prijzig transport door vogelgriep
De tweede oorzaak is de vogelgriep. Die kwam in mei beter onder controle, maar sinds begin oktober geldt weer een landelijke ophokplicht voor pluimvee. Transporteurs moeten extra voorzichtig zijn als ze eieren komen halen.
Een vrachtwagen met enkele pallets eieren kan niet meer van kippenboer naar kippenboer rijden, maar moet met enkele pallets op en neer rijden naar de groothandel en moet voor een volgende rit weer ontsmet worden. Per rit kan dat 1.000 euro extra kosten, vertelt Oplaat. “Dat is toch weer 1 cent per ei.”
Door de vogelgriep zijn inmiddels 6 miljoen van de 100 miljoen kippen geruimd. In eerste instantie hadden ruimingen niet zo veel effect op prijzen, maar volgens Peter van Horne, econoom pluimveehouderij aan de Wageningen University & Research, laat de situatie zich nu wel voelen.
Van Horne verwacht dat de vogelgriep en de ophokplicht nog wel tot het voorjaar aanhouden. “Met de blijvende impact van de oorlog in Oekraïne staat de pluimveesector er niet florissant voor.”
Supermarkten zullen prijzen verder verhogen
Volgens Oplaat zijn de prijzen bij de boer al flink gestegen, maar moeten supermarkten hun prijzen nog verder ophogen. “Er zijn boeren die geen goed contract kunnen regelen waarbij rekening wordt gehouden met stijgende graan- en energieprijzen. Ze hebben zekerheid nodig.”
“Als opbrengsten amper de kosten dekken, houden ze hun kippenschuur een tijdje leeg. Daarmee stokt het aanbod van eieren, terwijl de vraag traditioneel hoog blijft richting de feestdagen. Supermarkten moeten boeren paaien om de productie hoog te houden door betere prijzen te betalen voor een ei.”
Of supermarkten kunnen beknibbelen op de winst op een doosje eieren, is de vraag. Volgens retailconsultant Servé Muijres van het GfK zijn marges op veel verkochte producten als eieren al erg klein.
Biologisch boeren loont minder
Van Horne ziet op de handelsmarkt voor eieren ontwikkelingen die hij in 35 jaar niet heeft gezien. “Het systeem staat op z’n kop. Prijzen van eieren voor verwerking in voedingsmiddelen als taart en shampoo zijn opeens hoger dan de prijs voor een ei dat naar de supermarkt gaat.”
“En prijzen van scharreleieren zijn voor boeren opeens hoger dan die van vrije-uitloopeieren of biologische eieren. Dit komt doordat consumenten vaker voor scharreleieren kiezen om geld te besparen.” Biologische kippenboeren kunnen hierdoor snel gaan overstappen op scharreleieren, want dat gaat meer lonen, denkt Van Horne.
Muijres denkt dat de overstap naar scharreleieren er niet toe zal leiden dat er minder soorten eieren in de schappen liggen. “Mensen letten nu extra op hun centen. Maar er zullen altijd nog mensen bereid zijn extra te betalen voor een duurzamer alternatief voor scharreleieren.